In onze moestuin en pluktuin staan veel eenjarige planten. Daar schrijf ik regelmatig over. Het begint met het zaaien in de volle grond of in potjes, ze worden zonodig nog een keer verspeend en gaan uiteindelijk oogst geven of bloeien. Na de oogst zijn de zaden vaak ook te verzamelen om het volgende jaar opnieuw te gaan zaaien en de planten weer op te laten groeien.
Maar in onze tuin zijn zeker niet alleen eenjarige planten te vinden. Nee, het merendeel van de beplanting bestaat zelfs uit vaste planten. Vaste planten in de tuin kennen een aantal voordelen, die eenjarige planten niet hebben en daar wil ik wat dieper op ingaan. Ik benoem een aantal voordelen, noteer mijn lijstje met favorieten eetbare en niet-eetbare vaste planten en geef nog enkele tips voor de aanschaf van vaste planten.

1. Je plant ze slechts één keer en ze komen jaar na jaar terug

Dat is echt wel één van de grootste voordelen, vind ik. Met eenjarige planten ben je nu eenmaal veel drukker en dat komt elk jaar weer terug. Zoals ik hierboven ook al noemde moet je ze steeds weer opnieuw zaaien, verspenen, planten en oogsten. Een vaste plant zet je in de grond en komt als het goed is elk jaar weer terug. Je hoeft daar eigenlijk verder niets aan te doen. Natuurlijk hebben ook deze planten water en soms extra voeding nodig, maar dat is dan ook ongeveer alles wat je moet doen aan verzorging.

2. Vaste planten zorgen voor een goede basis in de tuin

Elk voorjaar komen ze op dezelfde plaats weer op en elk najaar sterven ze op deze plek weer af. Ze vormen dus een goede basis. Je weet hoe jouw border of tuin er elk jaar weer uit zal zien, doordat deze planten steeds weer terug gaan komen. Je kunt dus bijvoorbeeld ook kiezen voor een terugkerend kleurenpalet. Zelf ik zaai ik tussen de vaste planten ook nog eenjarigen, zodat ik elk jaar toch weer net een iets andere border krijg. Mijn paars-roze border sierde ik vorig jaar op door hier en daar een oranjekleurige eenjarige bloem te zaaien en dit jaar kies ik juist voor een accent met witte bloemen. Maar die basis van paars en roze blijft dus hetzelfde!

3. Vaste planten als bodembedekkers

Er zijn vele vaste planten die als bodembedekkers kunnen dienen. Je kunt bijvoorbeeld denken aan geranium en vrouwenmantel. Zij zorgen ervoor dat de bodem minder uit zal drogen, gaan de groei van onkruid tegen en maken van een border een aaneengesloten plantenborder. Dat zijn dus eigenlijk drie voordelen in één van vaste planten als bodembedekker.

4. Wintergroen

Hoewel ik eerst vertelde dat vaste planten in het voorjaar weer gaan groeien en in het najaar afsterven, zijn er een paar uitzonderingen. Dat zijn de wintergroene planten. Zij sterven niet af en blijven dus groen in de winter. Omdat de tuin in de winter toch veelal wat bruin en kaal is, zijn juist de wintergroene vaste planten een echte aanrader. Je kunt bijvoorbeeld denken aan maagdenpalm en pachysandra (dikkemanskruid).

5. Eetbare vaste planten geven steeds meer oogst

Bij eetbare vaste planten kun je bijvoorbeeld denken aan fruitstruiken en rabarberplanten. Het eerste jaar zullen ze nog wat kleiner zijn en misschien kan je al een beetje oogsten van de planten, maar de oogst gaat elk jaar groter en groter worden. Vooral bij fruitstruiken is dat het geval. De struiken worden groter en het aantal vruchten gaat dus ook echt toenemen. Niets lekkerder dan fruit uit eigen tuin, vind ik! Ik kan je dan ook echt aanraden om één of meer fruitstruiken in de tuin te zetten. Door te snoeien houd je ze in toom, dus je hoeft niet bang te zijn dat de struiken jouw tuin gaan overnemen.

6. Scheuren en stekken

Vaste planten zullen elk jaar groter worden. Daarom is het ook goed om de plant na een paar jaar te delen. Dan heeft de plant weer ruimte om te groeien en je krijgt er ook nog eens een extra plant bij, die je ergens anders kunt planten, weg kunt geven of kan ruilen met familie of buren.
Niet alleen door scheuren en delen, kun je vaste planten vermeerderen. Je kunt ook stekken van de plant nemen. Op internet is hier genoeg informatie over te vinden. Het is soms net even verschillend per plant hoe je het stekken aan moet pakken.

Een aantal voorbeelden van mijn favoriete vaste planten:

Niet-eetbare favorieten:

• Anemone => De herfstanemoon is mijn grootste favoriet.
• Aquilegia vulgaris => Deze bloem bloeit in de periode tussen de voorjaarsbollen en de zomerbloeiers.
• Digitalis purpurea => Deze plant trekt zoveel hommels aan!
• Echinacea purpurea => Trekt ook veel vlinders aan en is erg mooi.
• Geranium => Fijne bodembedekker.
• Paeonia => Er zijn zeer veel soorten pioenen. Allemaal zijn ze prachtig, maar mijn voorkeur gaat uit naar de roze variëteiten.
• Papaver orientale => Eén van de weinige papavers die echt een vaste plant is. Een prachtige bloem. Trekt veel insecten aan.
• Rudbeckia Goldsturm => Ik houd van hier en daar een geel kleuraccent in de tuin. Dat maakt de tuin extra spannend en fijn om naar te kijken. Deze rudbeckia is daar uitermate geschikt voor. Trekt ook veel bijen en vlinders aan. De vogels eten van de zaden uit de uitgebloeide bloemhoofdjes.
• Verbena bonariensis => Deze plant mag niet ontbreken in de tuin. Door de lengte en ranke stelen verweeft deze verbena zich prachtig met andere planten. In onze tuin komen de kolibrievlinder, koninginnenpage en andere vlinders massaal op deze paarse bloemen af.

Eetbare favorieten:

• Agastache => De blaadjes en bloemblaadjes van de dropplant zijn heerlijk in de thee en de plant trekt veel insecten aan.
• Dahlia => Misschien wist je het nog niet, maar de bloemblaadjes van de dahlia zijn eetbaar. Kies dan natuurlijk wel voor biologische dahlia’s. Je wilt immers geen gif eten en ook niet in de bodem krijgen.
• Druif => Als je een klimmer in de tuin wilt hebben, kun je natuurlijk ook kiezen voor een eetbare klimmer zoals een druif. Bij ons groeien druifen langs de dierenren, over een schuttig en in de kas. Boskoop Glory is mijn favoriete ras. Ik maak elk jaar weer heerlijke sap van deze druiven.
• Fragaria Ostara (aardbei) => Naast dat aardbeien natuurlijk gewoon heel erg lekker zijn, is de aardbeienplant ook een mooie bodembedekker.
• Rabarber => Ik vind de grote bladeren van rabarberplanten echt prachtig. Dan heb ik het nog niet eens over de doorgaans rode stengels. Naast dat die kleur geven aan de tuin, zijn ze natuurlijk ook eetbaar. Heerlijk! Wij maken graag een rabarber-aardbeienvlaai of een heerlijke crumble (met ijs!). Echt een aanrader!
• Ribus rubrum (aalbes) => Deze struik krijgt in de zomer van die heerlijk friszure rode besjes. De één vindt ze zo uit het handje lekker, de ander voegt toch liever iets zoets toe. Wij zijn er dol op en de vogels ook. Naast dat de struik natuurlijk eetbare vruchten draagt, is het ook een mooie groene vuller in de tuin.

Het aanschaffen van vaste planten

Weet jij welke planten je in jouw tuin wilt gaan zetten? Dan wil ik je vragen om eerst te kijken of het misschien mogelijk is om de planten bij een biologische kweker of verkoper te bestellen of te halen. Zelf ben ik enthousiast over het aanbod van Natural Bulbs en ben inmiddels ook al wat jaartjes ambassadeur van dit bedrijf. De linkjes in dit blog verwijzen dan ook naar de planten van dit bedrijf.
Mocht je de door jouw gekozen plant niet biologisch kunnen aanschaffen (gelukkig zijn steeds meer planten wel biologisch verkrijgbaar), kijk dan of je een kweker kunt vinden met een onbespoten assortiment.
Waarom raad ik je aan om voor biologisch te kiezen? Deze planten zijn gewoonweg niet schadelijk en zelfs goed voor de biodiversiteit, terwijl bespoten planten meer kwaad doen aan de biodiversiteit dan dat ze ook maar iets toevoegen. Helaas sterven er jaarlijks vele dieren door het gif op de ‘reguliere’ tuinplanten. Dat is niet wat we willen! We willen juist iets betekenen voor mens, dier en plant en daar horen planten met gif absoluut niet bij.

Een extra cadeautje omdat jij voor biologische planten kiest

Om jou kennis te laten maken met het biologische assortiment van Natural Bulbs mag ik een kortingscode geven. Met code gewoongreetje230615 krijg je op een bestelling van minimaal 25 euro op www.naturalbulbs.nl 5 euro korting. Deze kortingscode is geldig tot 31 mei 2023.