Het broedseizoen van de tuinvogels komt er weer aan. Of eigenlijk….sommige vogels zijn al aan het broeden. In onze tuin zit bijvoorbeeld al een duif op het nest, hoog in onze berkenboom. Niet elke vogel kan zo makkelijk een nestgelegenheid vinden en daarom is het belangrijk dat wij de vogels een handje helpen. Door nestkasten op te hangen in de tuin geef jij de vogels een geschikte plek. In dit artikel schrijf ik waarom het plaatsen van nestkasten belangrijk is, welke nestkast geschikt is en waar je op moet letten.

Waarom is het belangrijk dat ik nestkasten op ga hangen in onze tuin of op het groene balkon?

Tegenwoordig is het moeilijk voor vogels om huisvesting te vinden in steden en dorpen. In veel tuinen moeten hagen en struiken plaats maken voor tegels en schuttingen, en gaten en kieren in gebouwen worden dichtgemaakt om beter te isoleren. Dit zorgt ervoor dat het vinden van een natuurlijke schuil- en nestplaats voor vogels niet meer zo makkelijk is en hun leefgebied steeds kleiner gaat worden.

Het is echter van groot belang om de vogels een dak boven hun hoofd te bieden. Naast dat het natuurlijk leuk is om naar de bedrijvigheid van vogelvriendjes in de tuin te kijken, zijn zij ook een onmisbare schakel in de voedselketen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld plagen in jouw directe omgeving voorkomen of aanpakken. Denk bijvoorbeeld aan de processierups die in opmars is. Deze rups wordt onder andere door de koolmees gegeten. Als wij geen plek bieden aan deze vogel, kan de processierups zich onverminderd voortplanten en ontstaat er een heuse plaag. In veel gemeenten wordt deze processierups vervolgens bestreden met middelen die niet nodig waren geweest als er voldoende mezen in de buurt te vinden zijn. De meeste tuinliefhebbers willen ook niet een hele familie Slak tegenkomen in hun tuin.

Afgelopen jaar was het grote aantal slakken een echte plaag voor de liefhebbers van de moestuin en dahlia’s. Er werden op Instagram heel wat posts gewijd aan het bestrijden van slakken. Van natuurlijke remedies, zoals cacaodoppen, tot pittige chemicaliën werden geadviseerd om de slakken ten lijf te gaan. In de meeste berichten werd niets gezegd over de vogel of egel. Dat is jammer, want zij zijn de natuurlijke vijand van slakken. Het is dus zeker van belang om voor deze dieren een fijne plek in jouw tuin te maken. Eén van de dingen die je dus kunt doen om deze vogels aan te trekken is het plaatsen van de juiste nestkasten. Zo zijn er nog wel meer voorbeelden te noemen waaruit het belang van bieden van een plek voor vogels in jouw tuin blijkt. Biodiversiteit in de tuin (en dus ook vogels) verlaagt, of voorkomt zelfs, plagen in de tuin.

Wanneer hang ik een nestkast op?

In principe kan je het hele jaar nestkasten ophangen in de tuin. Hang je ze echter in de zomer of herfst op, dan is de kans groot dat de vogels jouw nestkasten ook voor de winter gebruiken als schuilplaats en in het voorjaar weer terug gaan komen om in dezelfde nestkast een nestje te maken. Nu het voorjaar voor de deur staat, kan je nog steeds een nestkast ophangen en met een beetje geluk kiest een vogel jouw nieuwe kast dan uit als huisje voor haar kleintjes.

Welke nestkast moet ik kopen? Er zijn namelijk zoveel verschillende soorten verkrijgbaar.

Er zijn inderdaad meerdere typen nestkasten verkrijgbaar en dit heeft alles met de voorkeur, oftewel woonwensen, van de vogel te maken. Bij de keuze van de juiste kast moet je onder andere letten op de omgeving van jouw tuin of balkon. Iedereen zal begrijpen dat het in de drukke stad met weinig groen en grote afstand tot een natuurlijk gebied geen zin heeft om een kast op te hangen voor bijvoorbeeld de bosuil. De Vogelbescherming Nederland heeft een aantal type nestkasten op een rijtje gezet. Klik hier voor uitleg over de omgeving en bijbehorende typen nestkasten. Ook heb ik nog deze link gevonden naar een pdf met een overzicht van de diverse nestkastmodellen met de binnenmaten in centimeters en ideale ophanghoogte. In dit overzicht zie je ook dat de grootte van de vliegopening van belang is. Op weekvandenestkast.nl vind ik het volgende schema met vliegopeningen:

• 25-28 mm: pimpelmees, zwarte mees, glanskop, matkop
• 30-32 mm: koolmees, kuifmees, boomklever, bonte vliegenvanger, zwarte mees, pimpelmees
• 34-35 mm: huismus, koolmees, boomklever, bonte vliegenvanger
• 40 mm: ringmus
• 45 mm: spreeuw
• 30 x 50 mm (ovaal):gekraagde roodstaart

Daarnaast is het ook goed om op de kwaliteit van een nestkast te letten. Let er op dat de kast is gemaakt van dik hout of woodstone en stevig in elkaar is gezet. Een goede kast bevat weinig kieren en is goed schoon te maken. Kijk ook hoe de kast opgehangen moet worden. De ophangconstructie moet stevig zijn, want je wilt natuurlijk niet dat jouw kastje van de muur of boom naar beneden komt.

Zijn er nog meer dingen waar ik op moet letten als ik nestkasten op ga hangen?

Jazeker, je moet op meerdere aspecten letten om de kans te vergroten dat jouw nestkast straks wordt bewoond. Zo bevestig je de nestkast op een rustige plek op minimaal 2 meter hoogte. Zorg ervoor dat de kast buiten bereik van katten is en het liefst in de buurt van struiken en/of bomen waar de vogels in kunnen schuilen. Plaats de kast op een beschutte plek, zodat hij niet in de felle zon hangt. de temperatuur in de kast kan door zonlicht al snel oplopen en dat is natuurlijk niet goed voor de jonge vogels.
Let op de aanvliegroute naar de kast toe. Deze moet vrij zijn voor de vogel. Let er ook op dat de kast zijn invliegopening in de richting noorden, oosten of noordoosten heeft. Op deze manier voorkom je dat de kast tijdens een regenbui van binnen nat wordt.
Heb je meerdere nestkasten aangeschaft en wil je ze allemaal een plekje geven in jouw tuin? Plaats deze kasten dan minimaal 10 meter uit elkaar. Alleen de nestkasten voor huismussen mogen wel dichter bij elkaar gehangen worden. De huismus broedt namelijk het liefst in een kolonie.

Meer informatie

In deze blog heb ik de belangrijkste punten genoemd waarom nestkasten van belang zijn en waar je op moet letten bij aanschaf. Meer informatie over vogels en hun leefomgeving vind je onder andere op de volgende websites:

Vogelbescherming Nederland

Sovon Vogelonderzoek

Diverse nestkasten van goede kwaliteit vind je bij:

Vivara